IJdock: scherpe hoeken, schuine uitsneden en veel wit

Uitzicht vanaf de twaalfde verdieping van het  Aitana Rome Mate Hotel. Rechts het Paleis van Justitie.

Is IJdock een aandachtstrekker of een mooi en interessant stukje nieuw Amsterdam? Met het bestuur van Woonlinie, een woningbouwvereniging uit Zaltbommel en de Bommelerwaard, heb ik een architectuurwandeling op IJdock. We bezoeken het Paleis van Justitie en de twaalfde verdieping van het Aitana Rome Mate hotel.

Een rondleider van het Paleis van Justitie geeft een paar kijkjes achter de schermen. Het gebouw van 140 miljoen ( samen met het gebouw van het openbaar ministerie ernaast) heeft drie routings: een voor het publiek, een voor het personeel en een voor de gevangenen. Over zes verdiepingen liggen de 16 zittingszalen met ervoor aan de stadszijde de openbare ruimten. Deze met marmer en notenhout beklede lounges zijn verbonden door roltrappen. Een soort galerijflat.

We krijgen een zittingszaal te zien. De witte bankjes voor verdachten, advocaten, publiek, steken af tegen het donkere meubilair van de rechterlijke macht. Achter de arena’s bevinden zich de ruimten voor alleen het personeel zoals de raadkamers. Hier is alles spier en spierwit. Minimaler kan niet.

Op de 6^e verdieping, grenzend aan de bedrijfskantine, zien we de functie van het enorme gat aan de stadszijde van het gebouw: een terras omringd door beplante muren. In de zakjes van een een soort viltlaag is het groen gepot. Dit verticale groen is een compensatie voor het verlies van de tuin in de vorige behuizing van het Paleis van Justitie aan de Prinsengracht, verteld de rondleider.

IJdock valt vooral op door de scherpe hoeken, schuine lijnen en uitsneden. Uit de twee flatgebouwen die aan de basis van het ontwerp stonden zijn na overleg met 26 belangengroepen de wensen letterlijk uitgesneden. Behoud van zichtlijnen was het sleutelwoord. Behalve polderdesign is IJdock ook een bewust opgezocht irrationeel ontwerp. Met verwijzingen naar schepen, rotsen en scherpe hoeken zoals van historische Amsterdamse bouwkavels.